Άμος Οζ, Ιστορία Αγάπης και Σκότους

Διαβάσαμε και σας προτείνουμε.....

(από τη φιλόλογο Ροζάνα Κονδυλάκη)

Άμος Οζ, Ιστορία Αγάπης και Σκότους

O Άμος Οζ ή Άμος Κλάουσνερ, όπως είναι το πραγματικό του όνομα, είναι ισραηλινός συγγραφέας, δημοσιογράφος και πανεπιστημιακός, από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της εποχής μας με πολυσχιδή πολιτική δραστηριότητα και ιδιαίτερη προσήλωση στο στόχο της ειρήνευσης στη Μέση Ανατολή.  Στο θέμα του Μεσανατολικού υποστηρίζει ότι η λύση του  βρίσκεται στην ύπαρξη δύο ξεχωριστών κρατών και όχι στην αλληλοεξόντωση Παλαιστινίων και Ισραηλινών.

Amos Oz, Ιστορία αγάπης και σκότους: αριστούργημα, έργο ζωής του μεγάλου Ισραηλινού πεζογράφου. Στο ογκώδες αυτό μυθιστόρημα παρακολουθούμε την οικογενειακή ζωή ενός μικρού αγοριού,  τα παιδικά του χρόνια στην Ιερουσαλήμ κατά τη διάρκεια της Βρετανικής κυριαρχίας και του πολέμου της ανεξαρτησίας. Βλέπουμε όμως ταυτόχρονα και την  ιστορία της γέννησης του κράτους του Ισραήλ. Πρόκειται για ένα αυτοβιογραφικό έργο, δομημένο στον άξονα μιας μέγιστης απώλειας, της μητέρας του συγγραφέα, που κινείται ανάμεσα στα απλά, καθημερινά βιώματα ενός παιδιού αλλά και σε εμβριθείς καταβυθίσεις στην ανθρώπινη ψυχή. Είναι γραμμένο με δυνατό συναίσθημα, με αμεσότητα, αλλά και αποστασιοποίηση όπου χρειάζεται. Η ιστορία του κράτους του Ισραήλ αλλά και οι πορείες ζωής και θανάτου των Εβραίων της Ευρώπης διατρέχουν το βιβλίο που με την ψύχραιμη, αντικειμενική  και βαθιά ανθρώπινη ματιά στα γεγονότα και στα προβλήματα, προσφέρει μια σφαιρική πληροφόρηση σ’ αυτόν που ενδιαφέρεται για την ιστορία της Μέσης Ανατολής και του κράτους του Ισραήλ. Είναι αρκετά απαιτητικό ιδιαίτερα στις πρώτες σελίδες του, ανταμείβει όμως στη συνέχεια τον αναγνώστη με την εξέλιξη της πλοκής και την κορύφωση στο τέλος του.  

Επιλεγμένα αποσπάσματα

"… ο μπαμπάς είχε μια αισθησιακή σχέση με τα βιβλία. Του άρεσε να τα πασπατεύει, να τα σκαλίζει, να τα χαϊδεύει, να τα μυρίζει. Φτιαχνότανε με τα βιβλία, δεν κρατιότανε, άπλωνε κατευθείαν τα χέρια του, ακόμα και σε βιβλία άλλων. Και πράγματι τα βιβλία τότε ήταν πολύ πιο σέξι από τα βιβλία σήμερα: είχαν τι να μυρίσεις, τι να χαϊδέψεις και τι να ψηλαφίσεις. Υπήρχαν βιβλία με χρυσά γράμματα πάνω σε αρωματικά δερμάτινα εξώφυλλα, λίγο τραχιά, που το άγγιγμα τους έκανε τη σάρκα σου να ανατριχιάζει, σαν να είχες φτάσει σε κάτι απόκρυφο και άγνωστο, κάτι που σκιρτάει λίγο και ριγάει με το άγγιγμα των δαχτύλων σου. Υπήρχαν και βιβλία δεμένα με χαρτόνι και καλυμμένα με πανί κολλημένο με κόλλα που η μυρωδιά της ήταν εξαιρετικά αισθησιακή. Κάθε βιβλίο είχε τη δική του μυστική και διεγερτική μυρωδιά. Καμιά φορά το πανί ήταν ξεκολλημένο από το χαρτόνι, ανέμιζε, σαν θρασεία φούστα, και δεν μπορούσες να κρατηθείς και να μην κρυφοκοιτάξεις στο σκοτεινό κενό ανάμεσα στο σώμα και το ρούχο και να αναπνεύσεις από κει μυρωδιές που προκαλούν ζάλη."

"Στο σπίτι μας μόνο βιβλία είχαμε μπόλικα, αλογάριαστα, από τοίχο σε τοίχο, στο διάδρομο, στην κουζίνα, στην είσοδο, στα περβάζια των παραθύρων... και πού δεν είχαμε. Χιλιάδες βιβλία σε κάθε γωνιά του σπιτιού. Υπήρχε μια αίσθηση ότι οι άνθρωποι έρχονται και παρέρχονται, γεννιούνται και πεθαίνουν, τα βιβλία όμως είναι αθάνατα. Όταν ήμουν μικρός, έλπιζα να μεγαλώσω και να γίνω βιβλίο. Όχι συγγραφέας, αλλά βιβλίο: ανθρώπους μπορείς να σκοτώσεις σαν μυρμήγκια. Και συγγραφείς δεν είναι δύσκολο να σκοτώσεις. Τα βιβλία όμως, ακόμα και αν τα καταστρέφουν συστηματικά, πάντα υπάρχει πιθανότητα να σωθεί κάποιο αντίτυπο και να συνεχίσει να ζει πάνω στο ράφι, μια αιώνια σιωπηλή ζωή σε κάποιο ξεχασμένο ράφι σε κάποια μακρινή βιβλιοθήκη, στο Ρέικιαβικ, στο Βαγιαντολίδ ή στο Βανκούβερ".

"Στα 38 της ήταν η μητέρα μου όταν πέθανε. Στην ηλικία μου σήμερα, θα μπορούσα να είμαι πατέρας της. Μετά την ταφή της, ο πατέρας μου κι εγώ μείναμε μερικές μέρες σπίτι ... Για τη μητέρα μου δεν μιλήσαμε ποτέ. Ούτε λέξη. Ούτε για μας. Ούτε για άλλα θέματα που είχαν μυρωδιά συναισθήματος ...Κι εγώ δεν μίλησα γι' αυτό σχεδόν ποτέ ,σε όλη μου τη ζωή , μέχρι τώρα που γράφω αυτές τις σελίδες . Ούτε με τον πατέρα μου ούτε με τη γυναίκα μου ούτε με τα παιδιά μου ούτε με κανέναν άλλον. Μετά το θάνατο του πατέρα μου, ούτε γι' αυτόν μίλησα σχεδόν ποτέ, λες και ήμουν έκθετο".